Astım Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Teşhis ve Tedavisi Neler?

Astım, nefes darlığı, öksürme, hırıltı ve atakların geçirildiği, şiddeti ve sıklığı kişiden kişiye değişen kronik bir hastalıktır. Astım ilaçlar ve Atağa neden olabilecek tetikleyicileri önleyerek kontrol edilebilir.

Bronş adı verilen hava yolu sistemi alınan havayı akciğere iletilir. Bu hava yolunun daralması veya şişmesi sonucu kişi nefes alış-verişin de zorlanır. Akciğerin az hava alıp vermesinden dolayı astım atağı geçirilir.

Türkiye’de yaklaşık 6 milyon astım hastası bulunmaktadır. Bu hastaların yaklaşık 1,5 milyonu çocuk.

Astımın Nedenleri

Astımın kesin nedeni bilinmemektedir ve nedenleri kişiden kişiye değişebilir. Uzmanlar, genetiğin neden olabileceği gibi birçok çevre faktörü, enfeksiyonlar ve hastalıklarda neden olabileceğini belirtiyorlar. Başlıca nedenler;

• Genetik: Aileden birinin astımı varsa, kişinin de olma olasılığı artmaktadır.
• Enfeksiyonlar: Çocukluk döneminde viral enfeksiyon geçiren birinin astım olma olasılığı yüksektir.
• Hijyen: Temizliğe dikkat etmeme veya bulunduğu yerin hava kirliliği yüksekse astım olma ihtimali yüksektir.
• Alerjenler: Alerjisi olan herkesin astımı olmaz. Ancak alerjenler astım olma riski taşımaktadırlar.

Hava yolları belirli astım tetikleyicileriyle karşılaştığında, solunum yollarının çevresindeki kaslar gerilir. Bu da hava yollarının daha da daralmasına ve nefes almayı zorlaştırır.

Astım Belirtileri

Astımın belirtileri kişinin sahip olduğu astım türe bağlı, astımı olan herkes bu belirtileri yaşamaz. Astımın başlıca belirtileri;

• Hırıltı
• Öksürmek, özellikle sabah veya geceleri
• Göğüste sıkışma
• Nefes darlığı
• Yorgunluk

Belirtilerin daha da kötüleşmesi ile kişi astım atakları geçirir. Bu ataklar aniden olur ve hayatı ciddi şekilde tehdit edebilir.  

Astım Türleri

Astımın birçok türü bulunmaktadır. Bu türlerin en sık görüleni akciğerdeki bronşları etkileyen bronşiyal astımdır. Bunun yanı sıra diğer astım türleri;

• Alerjil Astım: Alerjenler tetiklediği astım türü. Ayrıca dışsal astım olarakta bilinir. 
• intrinsik astım: Hava kirliliği, parfüm, sprey ve soğuk hava gibi tetikleyicilerin etkisi ile olan astım türü. Diğer adı alerjik olmayan astım.
• Mesleki astım: İşyerlerinde ki tetikleyicilerden dolayı olduğu için mesleki astım adı verilmiştir. Bu tetikleyiciler; boya, gazlar, toz, endüstriyel kimyasallar vb.
• Gece astımı: geceleri belirtileri ortaya çıkan tetikleyicilerden dolayı olan bir astım türü.
• Öksürük varyant astımı: kalıcı ve kuru bir öksürük ile gerçekleşen bir astım türü.

Astım Teşhisi

Astımın tek bir nedeni olmadığı gibi astım olup olmadığını belirleyecek tek bir tanı yöntemi de yoktur. Doktor, Tıbbi geçmişiniz, fiziki bir muayene veya solunum testleri ile astım teşhisi yapabilir.

Bunların yanı sıra belirtiler ve semptomlardan da yararlanacaktır. Bu teşhise göre doktor, astımın türünü veya hafif, orta veya şiddetli olup olmadığını belirleyecektir.

Astım tedavisi

Astım tedavisinde doktorunuz; belirtilere, yaşınıza, astımın şiddetine göre tedavi yöntemi belirler. Doktorlar, astımı olan çoğu kişiye uzun süreli kontrol ilaçları adı verilen ilaçları verir. Belirtilerin kötüleştiği zamanlarda kullanılmak için ilaç içeren inhalatörler verebilir.

 Ayrıca doktorlar solunum solunun daralmasını önlemek için günlük kullanılmak üzere kontrol ilaçları verebilir.  Bunun dışında hafif derecede astımı olanlar için kısa süreli ilaçlarda verilebilir.

Astım tedavisi için ilaçlara ek olarak, astım ataklarını azaltmak için belli bazı adımları atılabilir. Bu adımlar, sigara içmeme veya çevrede içen varsa uzak durma. Düzenli egzersiz yapma ve stresle başa çıkma gibi adımlar. Astım tedavisi için önemli.